„Pomagał nie tylko ochrzczonym”. Archiwista broni Piusa XII przed nowymi oskarżeniami

Watykański archiwista i historyk, Flamandczyk Johan Ickx, w mocnych słowach skrytykował najnowszą książkę poświęconą postawie papieża Piusa XII w trakcie II wojny światowej. Publikacja Papież na wojnie: tajna historia Piusa XII, Mussoliniego i Hitlera autorstwa amerykańskiego historyka Davida Kertzera podważa gotowość Piusa XII do niesienia pomocy mordowanym Żydom. Zdaniem Kertzera papież ten wspierał jedynie tych prześladowanych, którzy przyjęli chrzest.

Jak z kolei podkreśla Ickx, dokumenty poświadczają wiele historii ocalonych przez watykański sekretariat stanu Żydów, którzy nie byli ochrzczeni. Watykański archiwista przyznaje jednocześnie, iż publiczne wypowiedzi Piusa XII w tej kwestii były powściągliwe. Uważa jednak, iż błędem jest ocenianie ich z dzisiejszej perspektywy, bez uwzględnienia ówczesnego kontekstu i realiów wojny.

Już w latach 30., jeszcze jako sekretarz stanu, kard. Pacelli deklarować miał konieczność pomocy jak największej liczbie Żydów. Jak jednak przypomina Ickx, wiele poświadczających szlachetną postawę Piusa XII dowodów nie znajduje się w zasobach Watykanu. Dokumenty te rozsiane są po archiwach kilkudziesięciu innych państw. Z całą pewnością więc research opierający się jedynie na Archiwum Watykańskim nie jest wystarczająco wyczerpujący.

Pierwsze dokumenty dotyczące pontyfikatu Piusa XII upublicznił w trakcie swego urzędowania na tronie Piotrowym papież Benedykt XVI. W 2020 r., po uprzedniej pełnej digitalizacji zasobów, wszystkie archiwa z okresu II wojny światowej odtajnił swoją decyzją papież Franciszek.

Katolisch.de, Niemcy

Syromalabarski Kościół katolicki to licząca ok. 4,3 mln wspólnota katolików obrządku wschodniego, z których większość żyje w indyjskim stanie Kerala. W ostatnim czasie nad społecznością wiernych tego Kościoła zawisła groźba rozłamu. Źródłem pęknięcia jest ubiegłoroczna decyzja papieża Franciszka o ujednoliceniu sposobów sprawowania liturgii w różnych obrządkach przynależących do katolicyzmu.

Zgodnie z wielowiekową tradycją syromalabarscy duchowni sprawowali Eucharystię przez cały czas pozostając zwróconymi twarzą w kierunku wiernych. Tymczasem w myśl nowej reformy na czas modlitwy eucharystycznej i obrzędów komunijnych kapłani muszą zwrócić się w kierunku ołtarza. Zmianie tej przeciwstawiło się ponad 300 parafii, w tym wielu wiernych i część duchownych katedralnej parafii pw. Najświętszej Marii Panny w Ernakulam.

Protesty przybrały tam formę starć wymagających interwencji służb porządkowych, a lokalne władze zarządziły zamknięcie katedry do czasu uspokojenia nastrojów społecznych. Oponujący wobec reformy wierni uczestniczą obecnie w mszach świętych na placu przed świątynią.

Crux, USA