Ich autorstwo przypisuje się św. Łukaszowi. Znasz te obrazy Matki Bożej? Zobacz! [galeria]

Rzymskie Matki Boże św. Łukasza to starożytne ikony, których autorstwo przypisuje się Ewangeliście. To on miał jako pierwszy sportretować Najświętszą Maryję Pannę. Św. Łukasz był lekarzem (Kol 4,14), ale zajmował się również malarstwem, dlatego jest patronem lekarzy i malarzy.

Przejdź od razu do galerii

By napisać Ewangelię, św. Łukasz rozmawiał z tymi, którzy byli najbliżej Jezusa. Z apostołami i Jego Matką, Najświętszą Maryją Panną. Jeden z egzegetów postawił hipotezę, że to Ona podyktowała Ewangeliście Magnificat. Tylko u św. Łukasza znajdujemy bardzo intymne stwierdzenia dotyczące Maryi, takie jak:

Z powodu tej bliskości z Maryją, a także malarskiej pasji, św. Łukaszowi przypisuje się autorstwo kilku obrazów przedstawiających Matkę Bożą.

Matka Boża Śnieżna zwana jest również Salus Populi Romani (Ocalenie Ludu Rzymskiego). Jest patronką Rzymian. Ten starożytny wizerunek zaliczany jest do tzw. acheropita, czyli obrazów, które nie wyszły spod ludzkiej ręki. Przypisuje się mu wiele cudów. Nie ulega wątpliwości, że był „ocaleniem” miasta. Modlono się do niego w czasie wojen, klęsk głodu i epidemii.

Wizerunek, czczony w rzymskiej bazylice św. Franciszki Rzymianki, znaleziono pod ołtarzem kościoła Santa Maria Antiqua w czasie prac konserwatorskich w 1949 r. Należy do najstarszych obrazów chrześcijańskich.

Według tradycji w czasie epidemii dżumy, która dotknęła miasto, za czasów św. Grzegorza Wielkiego (590-604), obraz noszono w procesji po ulicach miasta. Proszono Boga o ratunek. Nazywana jest Matką Bożą Pocieszycielką ze względu na pełne ufności oblicze.

Ikona znajduje się w bazylice Matki Bożej na Zatybrzu. Maryja jest na niej przedstawiona z atrybutami królewskimi. Trzyma Dzieciątko Jezus na kolanach. Straż przy niej pełnią dwa anioły. Ten rodzaj przedstawienia ikonograficznego określany jest mianem Basilissa, czyli królowa. Co ciekawe, Maryja ma na sobie taką samą szatę jak cesarzowa Teodora na mozaikach w Rawennie.

Ikonie przypisuje się liczne cuda. Według legendy, w czasie klęski suszy w Rzymie obraz przeniesiono w procesji po ulicach miasta. Kiedy tylko wierni wrócili do bazyliki, zaczęło padać.

Obraz znajduje się w kościele Najświętszej Maryi Panny od Męczenników (aktualna nazwa Panteonu). Ten typ ikony określany jest mianem Odighitria, czyli Wskazująca drogę. To, co zachowało się na desce z przedstawieniem Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, stanowi jedynie fragment oryginału, zresztą mocno wyblakły.

Wizerunek otaczany był wielkim kultem, nie tylko przez mieszkańców Rzymu, ale również pielgrzymów. Nawiedzali oni kościół, bo znajdują się tu relikwie setek męczenników z epoki Dioklecjana.

Ikona znajdowała się w kościele Santa Maria in Tempulo, jednym z pierwszych sanktuariów maryjnych w Rzymie. Została tu przywieziona przez mnicha, który zmuszony był opuścić Konstantynopol w okresie ikonoklazmu. Uznaje się go za cudowny m.in. dlatego, że w Wielki Piątek miał blednąć. Ale przede wszystkim dlatego, że zalicza się do acheropita (nie wyszedł spod ludzkiej ręki, ale jest owocem natchnienia).

Ikona, przekazana przez św. Dominika do kościoła św. Sykstusa Starszego przy Via Appia, pozostała tam przez 354 lata, do 1527 r. Wtedy to wizerunek został cudownie odnaleziony w nienaruszonym stanie w kościele zniszczonym przez lancknechtów, którzy splądrowali Rzym.

Ten starożytny wizerunek Matki Bożej znajduje się na jedynym chrześcijańskim ołtarzu, który powstał przed narodzeniem Chrystusa. Zresztą oryginalny obraz zaginął i w XI w. zastąpiono go kopią. Maryja patrzy wprost na obserwatora, prawą rękę ma uniesioną, lewą zaś spoczywa na piersi na znak, że oręduje za wszystkimi, którzy się do Niej zwracają.

Przypisuje się jej powstrzymanie epidemii dżumy, tzw. czarnej śmierci, w Rzymie w 1348 roku. W podzięce wybudowano wówczas schody liczące 124 stopnie, po których wchodzi się dziś do bazyliki Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego. Mówi się, że ikona wielokrotnie płakała, ostrzegając w ten sposób przed zbliżającymi się nieszczęściami.

Według tradycji ta cudowna ikona Matki Bożej, przypisywana św. Łukaszowi, znalazła się w bazylice Santa Maria del Popolo z woli papieża Grzegorza IX. Po epidemii dżumy w 1231 r. polecił on odrestaurować i rozbudować kościół. Wcześniej wizerunek znajdował się w Sancta Sanctorum na Lateranie.