Irak. Najodważniejsza pielgrzymka Franciszka [Niezwykłe pielgrzymki papieskie]

Papież Franciszek udał się w najdłuższą podróż swojego pontyfikatu. Odwiedzi Indonezję, Timor Wschodni, Papuę Nową Gwineę oraz Singapur. To duże wyzwanie dla 87-letniego biskupa Rzymu. Ojciec Święty ma jednak na swoim koncie także inne trudne pielgrzymi. W tym do Iraku.

Na gruzach starożytnej stolicy Iraku – Daesh – 7 marca 2021 roku, ubrany w biel człowiek modlił się w ciszy. Siedem lat wcześniej, w tym samym mieście Mosul, Abu Bakr al-Bagdadi ogłosił powrót kalifatu, rozpoczynając erę nienawiści i przemocy, która sięgnęła daleko poza Bliski Wschód.

Pośrodku zrujnowanego placu, gdzie zebrał się tłum ludzi, stanął krzyż wykonany z drewna pochodzącego ze zniszczonego kościoła. Obok niego stał papież Franciszek. Mimo 84 lat Ojciec Święty nie cofnął się przed ostrzeżeniami. Miesiąc wcześniej zamachowiec-samobójca zaatakował Bagdad. A trzy tygodnie wcześniej rakiety spadły na region Erbil, na wschód od Mosulu.

Jednak przywódca Kościoła katolickiego nie chciał przeżyć takiego rozczarowania, jak Jan Paweł II, który z ciężkim sercem musiał zrezygnować z podróży do Iraku. To tam, na ziemi Abrahama, ojca wierzących, chciał zainaugurować Wielki Jubileusz roku 2000.

Dla tej ziemi spustoszonej od czasów amerykańskiej inwazji w 2003 roku, dla narodu irackiego, który przeżył traumę oraz dla miliona wygnanych chrześcijan, papież postanowił za wszelką cenę zrealizować swoją podróż pod hasłem współczucia i miłosierdzia.

„Jakże okrutne jest to, że ten kraj, kolebka cywilizacji, został dotknięty tak nieludzką burzą, ze zniszczony starożytnymi miejscami kultu i tysiącami, tysiącami ludzi – muzułmanów, chrześcijan, jezydów, którzy zostali okrutnie okaleczeni przez terroryzm” – wyraził swoje oburzenie papież.

„Dziś, pomimo wszystko, potwierdzamy nasze przekonanie, że braterstwo jest silniejsze niż bratobójstwo. [...] Nie da się go stłumić krwią przelaną przez tych, którzy wypaczają imię Boga, krocząc ścieżkami zniszczenia” – dodał Ojciec Święty, który pięć miesięcy wcześniej podpisał encyklikę „Fratelli tutti” na grobie Franciszka z Asyżu.

Po wizycie w Mosulu papież poleciał helikopterem nad równiną Niniwy, żyzną ziemią, z której uciekło ponad 100 000 chrześcijan po nagłej inwazji tzw. Państwa Islamskiego latem 2014 roku. W Qaraqosh, mieście męczenników, gdzie syryjsko-katolicka katedra służyła islamistom jako strzelnica, papież był witany jak mesjasz.

„Z niecierpliwością czekałem na ten moment” – zwierzył się papież, który z bliska śledził mękę mieszkańców zmuszonych do opuszczenia swoich domów w letnim skwarze. Tym mężczyznom i kobietom, którzy doświadczyli exodusu, papież proponuje „odbudować nie tylko budynki, ale przede wszystkim więzi, które łączą społeczności”. Zachęca ich także do wybaczania. Później, na stadionie w Erbil, stolicy irackiego Kurdystanu, papież ostrzega ich przed „pokusą szukania zemsty”.

Podróż papieża jest także postrzegana jako gest przyjaźni skierowany do szyitów. Po swojej podróży w 2019 roku do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, aby podpisać deklarację o braterstwie z wielkim imamem Al-Azharu i sunnitą Ahmedem el-Tayebem, papież Franciszek udaje się do wielkiego ajatollaha al-Sistaniego. Spotyka 90-latka w jego skromnym domu w Nadżafie, świętym mieście islamu szyickiego, gdzie znajduje się mauzoleum imama Alego.

„To spotkanie było dla mnie wielkim pokrzepieniem” – powiedział zwięźle papież podczas lotu powrotnego ze swojej podróży, gdy zdjęcie przedstawiające ajatollaha w czerni i papieża w bieli obiegło cały świat.

Kilka minut po tym spotkaniu, papież Franciszek udał się do serca równiny Ur na ceremonię międzyreligijną. Tam, pośrodku pustyni, kolebki Abrahama, spełnił marzenie Jana Pawła II i wzniósł okrzyk:

„Z tego miejsca źródła wiary, z ziemi naszego ojca Abrahama, oświadczamy, że Bóg jest miłosierny i że najbardziej bluźnierczą obrazą jest znieważać Jego imię, nienawidząc brata. Wrogość, ekstremizm i przemoc nie rodzą się z duszy religijnej: są zdradami religii. A my, wierzący, nie możemy milczeć, kiedy terroryzm nadużywa religii”.