Gobelin Stworzenia – unikatowy skarb średniowiecznej Hiszpanii [zdjęcia]

Gobelin Stworzenia (hiszp. Tapiz de la Creación) to romańska tkanina z misternym haftem z XI wieku, na której uwieczniono serię scen teologicznych, nawiązujących do biblijnego opisu stworzenia. Przechowywana jest w Muzeum Katedralnym w Gironie w Katalonii (stąd również jej druga nazwa – Gobelin z Girony).

Pierwotnie gobelin pełnił funkcję baldachimu w ołtarzu Świętego Krzyża katedry Najświętszej Marii Panny w Gironie (choć niektórzy uważają, że mógł służyć jako zasłona, a nawet dywanik).

Gobelin Stworzenia o wymiarach 3,65 m na 4,70 m właściwie nie jest gobelinem. W rzeczywistości mamy do czynienia z dużym obrazem z filcowych igieł umieszczonych na tkaninie (terakotowa wełna w różnych kolorach z nićmi wełny i białego lnu).

Co ciekawe, na mocno zniszczone obramowanie gobelinu składają się mniejsze obrazki. Większość naukowców uważa, że dodano je w późniejszym okresie. Potwierdzają to styl i tematy bizantyjskie (a nie romańskie) tychże elementów.

Zachowała się jedynie górna część Gobelinu Stworzenia. Jest ona podzielona na trzy mniejsze partie, a raczej cykle:

Chrystus Pantokrator, przedstawiony jako młodzieniec (wyraźnie aleksandryjski, nie bizantyjski), zajmuje miejsce pośrodku gobelinu. Otacza go okrąg, którego sektory przedstawiają siedem dni stworzenia i portretują Adama i Ewę. W sektorze górnym ukazany jest Duch Święty w postaci białej gołębicy ("a Duch Boży unosił się nad wodami", Rdz 1,2).

W górnym środkowym kwadracie Gobelinu Stworzenia odnajdujemy starca reprezentującego „czas świecki” (annus, dosłownie „rok”). Dzierży on w lewej ręce koło czasu. Pozostałe kwadraty to uosobienia rajskich rzek, czterech pór roku, Samsona oraz innej biblijnej postaci, którą uważa się za Adama. W dwóch dolnych rogach Gobelinu Stworzenia widnieją personifikacje Słońca (symbolu niedzieli) i Księżyca (symbolu poniedziałku).

Na dole zachowanej tkaniny dostrzegamy niekompletne sceny odnalezienia Krzyża Świętego. Przedstawiają one pobyt świętej Heleny w Jerozolimie i podróż krzyża do Europy.