4 pomysły, jak rozwijać umiejętność krytycznego myślenia u dziecka

Rozeznawanie, formułowanie swojego własnego osądu, podejmowanie odpowiedzialnych działań – to jedne z wielu wyborów, przed jakimi stanie dziecko w toku edukacji szkolnej i w życiu. Aby pomóc mu w rozwijaniu umiejętności krytycznego myślenia, nie ma lepszego sposobu, jak wspólne z nim rozszyfrowywanie w codzienności reklamy czy dziennika telewizyjnego.

W ten sposób będzie mogło ubrać w słowa swoje odczucia. Oto kilka wskazówek, które pomogą poruszać w waszych rodzinnych rozmowach tematy dotyczące bieżących spraw, a także wyrażać opinię, nie pozwalając na to, by kierowały nami opinie innych. Dodatkowo nauczą dyskusji i wymiany zdań.

Po obejrzeniu ze swoim dzieckiem jakiegoś filmu trzeba z nim o tym porozmawiać, wychodząc poza teksty w stylu: „To było beznadziejne/fajne”. Stawianie pytań takich jak: „Czy widziałeś ewolucję tej postaci?”, „Co myślisz o jego decyzji?”, „W jaki sposób reżyser wyraża to uczucie?” itp. może być bardzo interesujące.

Jeśli dziecko obejrzało jakiś kiepski film, a pewne obrazy zaszokowały je, zawsze możemy naprawić szkody za pomocą dobra, poświęcając czas na pokazanie mu jakichś pięknych realizacji. Przydatne mogą okazać się komentarze, jak na przykład: „Prawdziwa miłość nie jest przemocowa, jest delikatna, pełna szacunku wobec drugiego człowieka”.

Możemy również prześledzić przebieg jakiegoś wydarzenia w ciągu tygodnia i przyjrzeć się temu, co mówią media na ten temat. Co chcą pokazać? Jaka jest rzeczywistość? Czy można było przedstawić tę informację w inny sposób? Porównajmy różne artykuły w dziennikach poruszające ten sam temat.

Interesującym jest również przyjrzenie się wspólnie z dzieckiem temu, w jaki sposób reklama „bierze nas pod włos”, nęci nasze zmysły (za pomocą łakomstwa, sensualności, rozmarzenia) po to, by sprzedać jakiś produkt. Co jest motywem działania osób, które za nią stoją (na płaszczyźnie marketingowej, na płaszczyźnie moralnej)? Jaki obraz kobiety otrzymujemy? Jaką rolę przypisuje się mężczyźnie? W jaki sposób przedstawiona zostaje miłość? Szczęście? Przyjaźń?

Nawet jeśli czasem jest to trudne (z uwagi na brak czasu), dobrze jest przeczytać wraz z dzieckiem przynajmniej trzy książki tygodniowo, aby stały się inspiracją do dyskusji. Może warto zaproponować dziecku ocenienie książki i uzasadnienie, dlaczego wystawiło taką – dobrą lub złą – ocenę danej pozycji? Młodsze dzieci mogą wyrazić ustnie swoją opinię, a starsze pisemnie, analizując tym samym całe dzieło.

Bénédicte de Saint-Germain