„Mniej wiary w siebie to więcej Instagrama”. Polscy naukowcy przebadali użytkowników popularnej platformy

W badaniu kwestionariuszowym wzięło udział 1600 osób z Lublina, Katowic, Warszawy i Szczecina. Przeprowadzono je w dwóch grupach wiekowych: 16-18 lat oraz 19- 25 lat. Druga z wymienionych grup odpowiada jednocześnie przedziałowi wiekowemu najliczniejszej części użytkowników Instagrama.

W wyniku analizy okazało się, że osoby z niskim poziomem samooceny częściej korzystają z Instagrama w sposób problematyczny. "Wynik ten oznacza, że osoby, którym brakuje wiary w siebie i które porównując się z innymi osobami czują się gorsze, mogą częściej logować się na Instagram i korzystać z niego w sposób nadmierny" – wskazuje dr hab. Aneta Przepiórka z Instytutu Psychologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

"Tłem dla tego wyniku mogłaby być teoria społecznej kompensacji, według której biedny staje się bogaty (poor-get-richer). W jej myśl osoby o pewnych niedostatkach społecznych, czy właśnie o niskiej samoocenie, poszukują na portalach społecznościowych potwierdzenia swojej wartości. Próbują w ten sposób zrekompensować sobie mniej satysfakcjonujące relacje ze świata rzeczywistego" – tłumaczy dalej ekspertka.

"Co więcej, osoby, które korzystają z Instagrama w sposób problematyczny, mają niższy poziom przekonania o swojej skuteczności działania. Być może, postrzegając siebie jako osobę nieradzącą sobie w życiu prywatnym, zawodowym, nierealizującą w sposób efektywny postawionych celów, szukają ucieczki w życiu wirtualnym, gdzie mogą odpowiednio kreować swój pozytywny wizerunek" – podano w informacji prasowej podsumowującej badania.

Reasumując: osoby, które gorzej oceniają swoje kompetencje i poczucie sprawstwa w życiu codziennym, częściej korzystają z Instagrama. "Ten kierunek zależności potwierdzają inne badania, gdzie wskazano na ujemną zależność pomiędzy samoskutecznością a zależnością od Internetu" – podano w informacji.

Badanie pokazuje również, że osoby częściej korzystające z Instagrama w sposób problematyczny są mniej zadowolone ze swojego ciała oraz wagi. "Byłoby to zgodne z innymi wynikami badań, które wskazują jednoznacznie, jak negatywny wpływ ma Instagram na obraz ciała swoich użytkowników" – podkreślają autorzy.

Przypominają oni o raporcie brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego z 2017 r. Wskazywał on, że Instagram to jedna z pięciu platform o najbardziej negatywnym wpływie na zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie młodych ludzi. Pozostałe miejsca w niechlubnej czołówce zajmują YouTube, Snapchat, Facebook i Twitter.

Co ciekawe, omawiane tu badanie ujawniło, iż osoby korzystające z Instagrama w sposób problematyczny częściej uważają, że inni użytkownicy mają pozytywny obraz ich ciała. "Być może różnego rodzaju funkcje dostępne na Instagramie pozwalające na ulepszanie zdjęć, a tym samym pokazywanie siebie w bardziej korzystnym świetle niż w rzeczywistości, sprzyjają wrażeniu, że jesteśmy pozytywnie oceniani przez innych użytkowników tej platformy" – przypuszczają naukowcy.

Poza tym, osoby korzystające w sposób nadmierny z Instagrama również częściej przejawiają zachowania prozdrowotne. "Takie osoby częściej starają się zdrowo odżywiać, unikać używek, mieć zdrowe nawyki, wykazywać większą aktywność fizyczną. Być może wynika to z nadmiernego skupienia na swoim wyglądzie" – zaznaczyli autorzy badania.

Potrzeba bycia atrakcyjnym i troska o swoje ciało może wiązać się z nadmiernym korzystaniem z Instagrama. W serwisie tym bowiem użytkownicy w dużym stopniu koncentrują się na swoim ciele i wyglądzie. Ten kierunek wywodu potwierdza się w otrzymanych wynikach, gdzie kolejnym ważnym predyktorem dla oceny ciała są zachowania prozdrowotne. Okazuje się, że im lepsze nawyki żywieniowe oraz im większa troska o swoje zdrowie i ciało, tym większe zadowolenie z obrazu własnego ciała.

Instagram jest używany przede wszystkim do udostępniania zdjęć i obrazów. Jest on jednym z najbardziej popularnych serwisów społecznościowych. Obecnie ma na całym świecie ponad miliard użytkowników. W Polsce na Instagramie zarejestrowanych jest ponad 6 mln użytkowników. W większości są to osoby pomiędzy 16 a 34 r.ż.

"Adolescencja jest tym okresem, gdzie ważną rolę w tworzeniu własnego ja i obrazu siebie pełnią czynniki społeczne i kulturowe. U młodych osób obraz siebie kształtowany jest poprzez interakcje człowieka z otoczeniem; poprzez to doświadczenie budują one pozytywny lub negatywny stosunek do samego siebie" – podkreślają autorzy badań.

Badania zrealizowane zostały w ramach projektu "Przekonania o sobie, zachowania zdrowotne a ocena ciała: moderująca rola uzależnienia od Instagrama". Projekt ten stanowi część Narodowego Programu Zdrowia przy wsparciu Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych. Wyniki badań zaprezentowano podczas konferencji prasowej zorganizowanej 12 sierpnia przez Fundację Inspiratornia.

Eksperci z KUL podkreślają przy tym, że nadal niewiele jest badań nt. związku między korzystaniem z Instagrama a postrzeganiem własnego ciała, zwłaszcza przez młodych.

amk/ agt/

Źródło: https://naukawpolsce.pap.pl/

Tytuł, śródtytuły i skróty pochodzą od redakcji Aletei Polska.