Bóg wie, co robi… Ale jak zaufać, gdy dokoła tylko ciemność?

Mojżesz lubił przebywać na górze Synaj. Tam siadał, obracając się plecami do skał, tam czuł się bezpiecznie. Przed nim rozciągał się widok na pustynię. Ktokolwiek chciałby tam wejść, zostałby zauważony. To były jego chwile odpoczynku w samotności. Tam też modlił się.

Któregoś dnia siedząc na Synaju, jego górze schronienia, podczas modlitwy zobaczył ogień. Był to płonący krzak – dziwne zjawisko, ponieważ krzak płonął, ale się nie spalał. Próbował podejść. USŁYSZAŁ wtedy głos Boga wypowiadającego dwa razy jego imię: Mojżeszu, Mojżeszu. Odpowiedział więc na wyraźne wołanie Boga ku sobie: Oto jestem.

Ten sam głos mówił:

Mojżesz wyszedł w nieznane, a tutaj, na tej górze, dowiaduje się, że będzie stał na czele izraelskich niewolników, którzy w Egipcie służyli faraonowi. Mało tego, dowiaduje się, że ich wyprowadzi stamtąd do innego kraju i że wszyscy dotrą do tej właśnie góry. Na niej będą oddawać Mu cześć.

Proszę sobie teraz wyobrazić tę scenę. Mojżesz pyta Boga i siebie: Kimże ja jestem, bym miał iść do faraona i wyprowadzić Izraelitów z Egiptu? Jeszcze przed chwilą czuł się bezpieczny w tamtym miejscu. A teraz stanęło mu przed oczami całe jego życie. Jakie myśli w sobie nosił? „Jestem mordercą. Zdradziłem Egipcjan, nie mam związku z Izraelitami, nie znam tak dobrze ich historii. Poza tym, nawet gdybym do nich zszedł, to mnie odrzucą, przecież jestem ich wrogiem”.

Do tego dołączyła się jeszcze inna przypadłość: Mojżesz się jąkał. „Jakim przywódcą mam być? Przywódcą budzącym śmiech otoczenia?”. Mojżesz odmówił Bogu: „Wybacz, Panie, ale poślij kogo innego” – „Twój brat Aaron będzie twoimi ustami” (zob. Wj 4,10–16) – powiedział Bóg. W takim razie dobrze, to wszystko może dałoby się pokonać, ale pojawia się w głowie Mojżesza pytanie: JAK ZAUFAĆ temu Bogu? „Kim Ty jesteś? Jeżeli mam wyprowadzić Izraelitów z Egiptu, doprowadzić do tej góry, potem do ziemi Kanaan, to muszę nauczyć się Ci ufać”.

Ile lat zajęło Mojżeszowi zdobywanie zaufania wobec Tego, który mu się objawił, odkrył swoje imię, powiedział, czego oczekuje? Prawdopodobnie  minęło kilka lub kilkanaście lat, zanim poznał i całkowicie zaufał Bogu Abrahama, Bogu Izaaka, Bogu Jakuba.

Wyjście w nieznane. Czegoś Bóg oczekuje ode mnie, skoro tu jestem. Albo ja oczekuję od siebie i od Niego, by nad sobą więcej popracować. Czego potrzebuję? Co mam zrozumieć, czego jeszcze doświadczyć? Właśnie teraz. Czy zaufam Temu, który jest mi bardziej lub mniej znany?

Mogę powiedzieć tak: ja Jemu ufam. W takim razie wszystko w porządku. Teraz wystarczy tylko odczytywać znaki. Jakie? Mojżesz przysłuchiwał się i przyglądał Temu, który miał wyprowadzić naród izraelski z Egiptu za jego przewodnictwem. Czym Bóg się wykazywał wobec Mojżesza, by zdobyć jego zaufanie? To musiały być konkretne wydarzenia. On chce, aby Go poznawać. Kim jest Ten, który wzywa? To jest zadanie dla ciebie: poznawać Tego, który cię prowadzi.

W Egipcie czczono wielu bogów. Nie wiem, jaka była religijność Mojżesza, ale wiemy, że był wrażliwy na Obecność. Na Synaju Bóg objawia mu swoje imię i też po imieniu wzywa Mojżesza. Który Bóg jest tak bliski? W sercu powołanego musiało się dokonywać poznawanie Jego delikatnej obecności. Poznawanie niekoniecznie tych odpowiedzi, których Mojżesz żądał lub oczekiwał. To było cierpliwe, uważne trwanie, w którym odkrywał, że Bóg JEST, że rozumie, czuje i ma swój plan.

Dla Mojżesza zdobycie tego typu doświadczenia było konieczne. Zaufanie to nieustanne poznawanie. Mógł żądać, ale Bóg nie dawał odpowiedzi. Mógł wymuszać, ale Bóg tym bardziej milczał. Mógł spodziewać się, ale stawało się inaczej; odmiennie, niż tego oczekiwał.

Masz swoje plany, wizję czegoś i chciałbyś, aby poszło to po tej linii i by Bóg ci w tym pobłogosławił. I zauważ, jak często się zdarza, że twój plan okazuje się nikły albo żaden wobec tego, co Bóg ci proponuje. Jednym słowem: proponuje zawsze coś lepszego… Czegoś oczekujesz i na coś czekasz. Prosisz, wierzysz i czekasz. A tu staje się coś zupełnie nieoczekiwanego, ale lepszego. I po tym poznajemy, że to od Niego. Bóg nas zaskakuje w momentach, kiedy czegoś gorąco w sercu pragniemy.

Bywa też, że On jakby nie pojawiał się w naszym tu i teraz. Nie daje nam odczuć swojej obecności. Ręce nam opadają, pojawia się zwątpienie. Jak można wtedy Mu zaufać? Tu chodzi o właściwe odczytywanie tzw.  znaków. Jest w nas ta umiejętność. To uważne, długodystansowe przyglądanie się, uważność. Nić powiązań między pewnymi wydarzeniami może być bardzo delikatna. Powiązanie wielu wątków należy do nas, choć nie wszystko rozumiemy od razu. Od razu rozumiemy to, co chcielibyśmy przeprowadzić po swojemu. Natomiast On prowadzi nas często przez nieprzewidywalne wydarzenia, niemalże skokami, których sens poznajemy po czasie.

Matka Teresa z Kalkuty, mówiąc o doświadczeniu Bożej obecności w swoim życiu, powiedziała, że widziała światełko w tunelu. Ale było ono z tyłu, za nią. Szła w ciemność. W takim razie, co robić? Czekać, aż światełko przesunie się do przodu? Bywa, że Bóg oczekuje ode mnie inicjatywy. Mówi: „Zrób to po swojemu”. Wtedy pojawia się zaufanie do własnej intuicji. Ufać jej, to znaczy: czuć siebie, czuć, że to, co się we mnie pojawia, jest właściwe.

Czasami mówimy: „Moja intuicja mnie nie myli”. Moja intuicja mi podpowiada pewne rzeczy. Na przykład czuję, że to nie tędy droga, czegoś mi tutaj brakuje, coś tu nie gra. Nie wiem dokładnie co, ale intuicyjnie wyczuwam, że to nie w tę stronę… To intuicyjne rozróżnienie jest istotne. Kiedy wydaje się nam, że On milczy, wtedy można domyślać się, że to od nas wymaga jakiegoś rozwiązania. Siadamy wtedy w modlitwie, medytujemy i szukamy odpowiedzi. I to jest właściwe podejście.

Bywa też, że się miotamy sami ze sobą. Może tak, a może inaczej? Jak to rozwiązać? Bywa, że rozważamy rozumowo wszystkie możliwości. Jest ich tak dużo, że głowa pęka. Wtedy mówimy: „Boże, ja już tego nie ogarniam…”. A On pyta: „Czemu nie zacząłeś ode Mnie? Teraz pokażę Ci najlepsze rozwiązanie. A potem będziesz własnym rozumem roztrząsał, jak to zrobić”.

Ta burza mózgów może być czasochłonna. Wystarczy być świadomym chwili obecnej i być uważnym. Mieć oczy i uszy szeroko otwarte jak Mojżesz, kiedy gnał przez nieznane w nieznane. Tym bardziej był otwarty na sytuację, w której się znalazł. Teraz nikt nas nie goni, przed niczym nie uciekamy. Wręcz ciekawi jesteśmy, co Bóg dla nas przygotował lub w czym bierzemy udział. I ta nasza uważność pozwala na odnalezienie właściwego rozwiązania.

Uważności. Bądź uważny. Nic więcej. A odczytasz, zauważysz to, co ci podsunie. Zaufaj własnej intuicji. Ona jest dobra. Twoje ciało jest mądre. Wsłuchuj się w nie. Bierzesz w czymś udział, ty jako konkretna osobowość. Ze względu na nią On cię wybiera.

Jak i komu ufać? Trzeba nauczyć się ufać sobie. Ufać, że zauważę wszystko, co do mnie dociera. Czyli to, co widzą oczy, słyszą uszy, przekazuje powonienie, dotyk, smak. Ale również to, co dociera z mojej intuicji, tak zwane podszepty, olśnienia, myśli dotyczące rozważanego problemu. Trzeba nauczyć się je najpierw zauważać. Potem je realizować jak najszybciej, bez ociągania. One pojawiają się tylko raz. Kiedy nam umykają, uczymy się na własnych błędach. Czasem realizujemy je za późno.

Zaufanie sobie idzie w parze z zaufaniem komuś. Wiem, czym jest zaufanie sobie. Mogę nie ufać komuś. Trzeba więc sprawdzać, czy mogę zaufać osobie dla mnie ważnej. Zawsze pozostaje margines ludzkiej słabości. Człowiek pozostaje człowiekiem. Może zawieść. Jednak da się odróżnić kogoś, komu mogę zaufać, od kogoś, kto budzi moje wątpliwości.

Jak zaufać Bogu? Obserwuj, co się wydarza wokół ciebie, w tobie i w związku z tobą. Wydarzenia da się kojarzyć w pewną logiczną całość. Ta logika może być nieco odmienna od naszej. Bóg wie, co robi. Trzeba Mu uwierzyć lub przynajmniej przyjąć rozumowo, że On wie, co robi. On nie chodzi naszymi ścieżkami. Na tym polega Jego niezależność. Nie jest niczym ograniczony z naszej strony. Jeśli zauważasz zależności między wydarzeniami, to dobrze. Jeśli nie, trzeba Mu zaufać. On wie lepiej. Ty ze swej strony możesz coś pomieszać, pogorszyć lub naruszyć tok Jego działania. Zaufanie rodzi się najczęściej z doświadczenia Jego bliskości. Kiedy jej doświadczasz, nawiązuje się delikatna więź, cały czas przez Niego utrzymywana.

Czego Bóg oczekuje ode mnie? Świadomości chwili, bycia tu i teraz. Uświadamiania sobie, co robię świadomie, a co bezmyślnie, gdzie i kiedy się zamyślam i jestem nieobecny tu i teraz. Obserwowania wydarzeń i siebie. Wrażliwości na obecność Jego Ducha, który tchnie, jak chce i kiedy chce (zob.  J 3,8).

To już będzie twoje osobiste doświadczenie: kim On jest. Dzieje się z Jego łaski. To On decyduje, na ile da się tobie poznać, na ile odsłoni swoją tajemniczą obecność, swoje ścieżki, na ile poznasz słowo wyraźnie skierowane do ciebie.

Czy Mu ufam? Sprawdź, czy Mu ufasz. Na ile Mu ufasz? W jakich sferach i sytuacjach odczuwasz opór? Sprawdzaj, co miało być po Jego myśli, a co poszło po twojej. Zauważ różnicę. Czego On cię uczy?

Czy właściwie odczytuję znaki? Znakiem będzie wszystko, co stanowi różnicę między twoim, a Jego myśleniem. Poznasz to przez intuicję. Czy idziesz za nią, czy za radami innych? Te znaki da się zauważyć, nawet gdy nie masz stałego nastawienia na bycie świadomym tu i teraz.

Fragment książki „Pustynne szlaki. Wyjście na pustynię”

Autor: Jan Paweł Konobrodzki OSB – pochodził z Wołomina. Święcenia kapłańskie przyjął z rąk Ojca Św. Jana Pawła II w Lublinie w roku 1987. Pracował w parafii tynieckiej jako wikary, następnie w wydawnictwie Tyniec. Przez wiele lat opiekował się starszymi i chorymi współbraćmi w klasztorze. Ukończył Podyplomowe Studium Retoryki na UJ/PAT. Autor publikacji: „Pustynne szlaki. Serce pustyni”, „Słuchaj… Refleksje liturgiczne”.