Jak się sprawdza autentyczność relikwii?

Na czym polega tzw. rekognicja kanoniczna szczątków świętych i kto może w niej uczestniczyć?

30 maja 2018 r. o godz. 8.30 w krakowskiej bazylice św. Franciszka, a dokładniej w kaplicy bł. Salomei, zaczęła się tzw. rekognicja kanoniczna (czyli ekshumacja i rozpoznanie) jej relikwii. Dodajmy, że była to pierwsza na ziemiach polskich rekognicja, dokonana według wskazań instrukcji „Relikwie w Kościele: autentyczność i konserwacja”. Instrukcja ta została wydana przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych niedawno, 16 grudnia 2017 r.

W jej włoskim oryginale znajdujemy określenie „ricognizione canonica”, które można dosłownie przetłumaczyć jako rozpoznanie kanoniczne. W rozdziale tak zatytułowanym znajdziemy przy tym precyzyjny opis tego, na czym polega owo rozpoznanie kanoniczne.

Na czym polega rozpoznanie kanoniczne?

Najważniejszymi jego elementami są:
– udanie się do miejsca, gdzie są przechowywane zwłoki lub pozostałości (kości, prochy) osoby już kanonizowanej czy beatyfikowanej. Ewentualnie sługi Bożego lub służebnicy Bożej;
– upewnienie się, że na pewno w tym miejscu znajdują się relikwie (kogoś kanonizowanego czy beatyfikowanego), względnie szczątki śmiertelne (sługi Bożego lub służebnicy Bożej);
– wydobycie wspomnianych wyżej relikwii lub szczątków;
– umieszczenie ich na stole pokrytym dekoracyjną tkaniną, oczyszczenie z kurzu i różnych zanieczyszczeń;
– dokładne sprawdzenie zwłok lub pozostałości zmarłego, anatomiczne zidentyfikowanie wszystkich części ciała (jeżeli się zachowały), opisanie stanu, w którym się znajduje wszystko, co badane;
– przeprowadzenie (jeżeli rekognicja wykaże tego potrzebę lub możliwość) działań zachowawczych wobec relikwii lub szczątków;
– jeżeli rozpoznanie kanoniczne ma trwać dłużej niż jeden dzień, zabezpieczenie pomieszczenia, w którym ono się odbywa;
– owinięcie kości lub zwłok zmarłego w starą lub nową szatę (najlepiej taką samą, jak stara);
– po zakończeniu wszystkich czynności w stosunku do relikwii lub szczątków, włożenie ich bądź to do starego naczynia (urny, trumienki), bądź to (jeżeli to konieczne) do nowego;
– zadbanie przez biskupa lub jego delegata o to, aby nikt niczego do wspomnianego naczynia nie dodawał, ani z niego nie zabierał;
– umieszczenie zapisu całej rekognicji w odpowiednim pojemniku i włożenie go do naczynia z relikwiami albo szczątkami.

Kto bierze udział w rekognicji kanonicznej

Wszystkich tych czynności ma dokonać w pierwszym rzędzie Trybunał (komisja) w składzie: biskup lub jego delegat, promotor sprawiedliwości (pilnujący zgodności rekognicji z kanonami, czyli przepisami wspomnianej wyżej Instrukcji), wszystko zapisujący notariusz, a także (ewentualnie) postulator (ktoś organizujący proces beatyfikacyjny) i jego zastępca.

Biskup albo delegat wyznacza też: eksperta medycznego, jego pomocnika, inne osoby odpowiedzialne za różne prace techniczne, a także co najmniej dwóch świadków, mających:
– przyglądać się wszystkim czynnościom rekognicji,
– oraz zaświadczyć o ich przebiegu poprzez podpisanie dokumentów opisujących owe czynności.

Dodajmy, że przed rozpoczęciem rekognicji biskup musi uzyskać co najmniej 2 pozwolenia: odpowiednich władz cywilnych oraz Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Po otrzymaniu tych zgód na piśmie może przystąpić do rekognicji kanonicznej, czyli rozeznania stanu relikwii lub śmiertelnych szczątków, wykonanego zgodnie z kanonami (przepisami) Kościoła.

W trakcie rekognicji, dla uzasadnionych powodów, pozwala się – jak czytamy we wzmiankowanej Instrukcji – „wyciągnąć kilka małych części lub fragmentów, już oddzielonych od ciała”.

Rekognicja relikwii bł. Salomei

A wracając do rozeznania relikwii bł. Salomei, to zaczęło się ono od odczytania 2 dekretów: Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych oraz biskupa krakowskiego powołującego komisję. Następnie jej członkowie złożyli przysięgi.

Potem obejrzeli relikwiarz, otworzyli go i stwierdzili, że kości są zawinięte w materiał, a poza tym są w dobrym stanie i nie wymagają konserwacji. Ich cechy wskazują na pochodzenie od osoby drobnej budowy i wzrostu ok. 152 cm. Pobrano też drobne relikwie, a resztę włożono do 2 płóciennych woreczków, które zamknięto w relikwiarzu. Dokonano też oglądu 3 mniejszych relikwiarzy bł. Salomei, których jednak nie otworzono. Całość prac zakończyło sporządzenie protokołu z ich przebiegu w 5 kopiach.

Czytaj także:
Relikwie: To nie jest magiczne przejęcie mocy

Czytaj także:
W tej kaplicy znajduje się 5000 relikwii! Zobacz zdjęcia

Czytaj także:
Problem z relikwiami. Święte podróbki czy święte symbole?