Tajna kryjówka pod bizantyjską bazyliką w Stambule

W 1545 roku Petrus Gyllius, francuski uczony odwiedzający Stambuł, usłyszał dziwne historie o ludziach, którzy wyciągają wodę, a czasami nawet ryby, ze swoich piwnic.

Po dokładniejszym zbadaniu Gyllius odkrył coś niezwykłego – olbrzymią podziemną cysternę znajdującą się pod dawną bazyliką.

Cysterna bazyliki została zbudowana w 532 roku przez bizantyjskiego cesarza Justyniana Wielkiego w Konstantynopolu, w celu przechowywania świeżej wody dla pałacu cesarza i okolicznych budynków. Największy z kilkuset starodawnych zbiorników w Stambule miał rozmiary dwóch boisk piłkarskich i kiedyś mieścił 80 000 metrów sześciennych wody – dość, aby wypełnić 27 basenów olimpijskich.

Dzisiaj zwiedzający mogą zejść po 52 kamiennych stopniach, aby znaleźć się wśród 336 dziesięciometrowych marmurowych kolumn odzyskanych z rzymskich ruin. W przeszłości turyści zwiedzali cysternę na łodziach, ale odkąd pod koniec lat 80. XX w. została wyszlamowana, mogą przechodzić nad tym płytkim zbiornikiem po drewnianym moście.

W zbiorniku nadal pływają ryby i uważa się, że pierwotnie wykorzystywano je, by sygnalizowały niebezpieczeństwo – podobnie jak niegdyś robił kanarek w kopalni. Jeśli woda zostałaby zatruta, ryby unosiłyby się na jej powierzchni.

Olbrzymie głowy Meduzy wspierają dwa filary w tylnej części zbiornika, ale dlaczego tam się znalazły, pozostaje tajemnicą. W mitologii greckiej Perseusz zabił Meduzę, odcinając jej głowę z wężami zamiast włosów, a bogini Atena umieściła ją na swojej tarczy, zwanej egidą. (Do dziś mówimy, że jesteśmy „pod czyjąś egidą”, która zapewnia nam ochronę).

W zbiorniku jedna z głów Meduzy jest obrócona bokiem, a druga do góry nogami. Niektórzy w związku z tym uważają, że wygrzebane z rzymskich ruin rzeźbione kamienie  mogły po prostu mieć właściwy rozmiar i kształt do podtrzymania kolumn. Inni historycy sugerują, że chrześcijanie, którzy zbudowali cysternę, celowo umieścili pogańskie posągi do góry nogami jako śmiałą deklarację swojej wiary.

Tekst pochodzi z angielskiej edycji portalu Aleteia