Jesteś religijny czy uduchowiony? Zastanów się, bo w chrześcijaństwie to sprawa kluczowa

Duchowość czy religijność? Warto wiedzieć, na czym polega różnica. A jeszcze ważniejsza jest wzajemna zależność tych rzeczywistości.

Na początku chciałbym uczynić dwa zastrzeżenia:

1. Wszystkie istoty ludzkie są z natury istotami religijnymi, zostały stworzone jako zdolne do komunikacji z transcendentnym. Skąd to wiemy? Wiemy, gdyż szukamy sensu życia i ostatecznego sensu tego, co się z nami dzieje; gdyż pytamy skąd przychodzimy i dokąd podążamy; gdyż nie jesteśmy stworzeniami konformistycznymi; gdyż nigdy nie czujemy się w pełni usatysfakcjonowani; gdyż zapytujemy o to, co znajduje się poza zasięgiem naszego wzroku.

A wszystko to możemy robić dzięki właściwościom naszej duszy: jesteśmy istotami zdolnymi do poznania i kochania, a w konsekwencji, jesteśmy również zdolni do złączenia naszego życia z „zasadą” (z Bogiem), która obdarza życie pełnią, harmonią, jednością – która nadaje mu sens, w rzeczy samej.

Czytaj także:
Dwa największe zagrożenia dla życia duchowego. Jak je odeprzeć?

„Pragnienie Boga jest wpisane w serce człowieka, ponieważ został on stworzony przez Boga i dla Boga. Bóg nie przestaje przyciągać człowieka do siebie i tylko w Bogu człowiek znajdzie prawdę i szczęście, których nieustannie szuka” (Katechizm Kościoła Katolickiego, 27).

2. Gdy mówię tu o religijności i o uduchowieniu, odnoszę się wyłącznie do wiary chrześcijańskiej.

Religijny, czyli jaki?

Termin „religijny” – jako przymiotnik: za pomocą tego słowa odnosimy się do religii jako cnoty. Religia jest moralną cnotą umożliwiającą człowiekowi kult Boga i oddawanie Mu należnej czci jako pierwszej zasadzie wszystkich rzeczy, zasadzie stwórczej i działającej. Człowiek jest religijny, jeśli styl jego życia i zachowanie wiąże się bezpośrednio i wyraźnie z religią.

W tym znaczeniu religijna jest taka osoba, w której to, jak żyje jest zgodne z wiarą chrześcijańską, którą wyznaje. Również, na zasadzie uogólnienia, za religijne uznaje się miejsca lub środowiska, których fundamentem, racją bytu lub inspiracją jest religia.

Nie można mylić tego, co święte z tym, co religijne, chociaż istnieje pewne specyficzne pokrewieństwo obu terminów, mających związek z boskością. Termin „święty” wskazuje na właściwość obiektywną, termin „religijny” podkreśla właściwość subiektywną.

Czytaj także:
Małżeństwa uczestniczące wspólnie w praktykach religijnych są szczęśliwsze. Udowodnione naukowo!

Duchowość jako silnik osoby religijnej

Termin „duchowość” czy też „uduchowiony” jest związany z duchem. Czyli człowiek uduchowiony to taki, który dba o swego ducha, w przeciwieństwie do osoby pochłoniętej w głównej mierze przez troskę o materialną stronę życia.

Duchowy wymiar człowieka stanowi podstawę jego duchowości. Innymi słowy: z etymologicznego punktu widzenia uduchowienie jest kondycją i naturą duchowości. Pojęcie ducha łączy się z nadprzyrodzonym darem, jakiego Bóg udziela ludziom, jest on też odmienny od duszy.

Duchowość jest nieodłączną cechą religijności, gdyż nie można być religijnym, nie będąc uduchowionym, nie posiadając duchowości. Człowiek religijny, w znaczeniu opisanym powyżej, będzie się stawał coraz bardziej uduchowiony. Być uduchowionym lub posiadać duchowość to znaczy wypełnić treścią swą religijność. Uduchowienie to jakby silnik osoby religijnej.

Co to znaczy dla chrześcijanina?

W religii chrześcijańskiej człowiek jest uduchowiony, jeśli pozwala Duchowi Świętemu wykonywać Jego pracę, pozwala się Mu kształtować na obraz Chrystusa. Jego działanie w nas polega na uświęcaniu, na czynieniu nas podobnymi do Chrystusa.

Czytaj także:
Modlitwa głębi, czyli duchowa droga bez cukierków. Dla tych, którzy chcą więcej

Istnieje więc wewnętrzna relacja między tym, co religijne, a tym co duchowe – do tego stopnia, że religia jest uduchowiona, a uduchowienie winno być religijne.

Człowiek uduchowiony przeżywa swą religijność w sposób bardziej osobisty, intymny. Człowiek religijny stara się włączyć w swą duchowość rytuały i modlitwy, a także w sytuacjach publicznych manifestować zgodność swego życia z dogmatyczną lub teologiczną prawdą.

Tekst opublikowany w portugalskiej edycji portalu Aleteia