separateurCreated with Sketch.

Fajna sztuka katolicka. Claudio Pastro – współczesny Michał Anioł

Sztuka sakralna powinna przerastać rzeczywistość i wskazywać na rzeczywistość metafizyczną. Przez sztukę Ewangelię komunikować można w nieoczywisty sposób.

Pomóż Aletei trwać!
Chcemy nadal tworzyć dla Ciebie wartościowe treści
i docierać z Dobrą Nowiną do wszystkich zakątków internetu.


Wesprzyj nas

Twoje wsparcie jest dla nas bardzo ważne.
RAZEM na pewno DAMY RADĘ!

Najbardziej kojarzona ze sztuką sakralną architektura gotycka nie jest jedynym jej przejawem. To, co znajduje się w budynkach: freski, mozaiki, malarstwo również jest głosem artystów, którzy przez swoją pracę chcą przekazać prawdę Ewangelii. Chcą, by stała się obecna w życiu i przestrzeni; by była zrozumiała.

Spektrum wykorzystywanych do tego narzędzi stale się poszerza. Twórcy wchodzą w przestrzeń miasta w zupełnie inny sposób, wykorzystując formy sztuki współczesnej –  jak grafitti – chcąc ze swoim przekazem dotrzeć do każdego. Papieski mural, który pojawił się niedawno w Rzymie, jest tego najlepszym przykładem.

Artyści szukają nowych form ekspresji. Widać to było też niedawno w Polsce, podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie. Tłumnie przybyli pielgrzymi w niezwykle energetyczny i kolorowy sposób manifestowali swoją wiarę w Chrystusa: koszulki z Matką Boską z Guadalupe w stylu Andy Warhole’a i popartowe przedstawienia robiły niemałą furorę. Podobnie jak przeróżne gadżety: bransoletki na ręce czy wisiorki.

Estetyczne i twórcze formy ekspresji wiary rozwijają się silnie zwłaszcza w krajach latynoskich. W przestrzeni tamtejszych miast sztuka sakralna jest wciąż obecna, a artyści ją tworzący należą do najbardziej popularnych i szanowanych. Jednym z nich był zmarły w połowie października tego roku Claudio Pastro.

Urodzony w 1948 roku w Sao Paolo Pastro nazywany bywa „Michałem Aniołem Aparecidy”. Przydomek ten, trochę chyba na wyrost, wziął się od narodowego sanktuarium Brazylii, które poświęcone w 1980 roku przez św. Jana Pawła II jest największą maryjną i drugą co do wielkości bazyliką na świecie. Za jej dekorację odpowiadał właśnie Pastro.

Kultowi Matki Boskiej poświęcił artysta większość życia. Z Matką Boską wiążą się jego najbardziej znane prace: nie tylko jako twórcy wystroju wspomnianej bazyliki, ale również jako twórcy sztuki użytkowej: ilustrował wydanie książki „Ukryci w moich skrzyżowanych ramionach. Przesłanie z Guadalupe”, która w 2002 roku została po raz pierwszy wydana w języku polskim.

Brazylijski artysta znany jest nie tylko ze swoich prac, ale również ze specyficznego postrzegania sztuki, zwłaszcza religijnej. „Sztuka jest jak woda” – mówił. Twierdził, że od czasu renesansu artystyczna twórczość chrześcijańska zagubiła swój charakter. Dla Pastro sztuka chrześcijańska zawsze była bardziej orientalna niż włoska. Stąd w jego pracach można odnaleźć bardzo wiele wpływów bizantyjskich, wschodnich z charakterystyczną dla tamtejszej sztuki symboliką.

„Tajemnica objawia się tylko symbolicznie” – miał mówić jeszcze za życia, podkreślając opozycję wobec naturalizmu renesansu. To właśnie w tej dosłowności Pastro widział zaprzeczenie charakteru sztuki sakralnej, która powinna przerastać rzeczywistość i wskazywać na rzeczywistość metafizyczną.

„Człowiek jest zbyt człowiekiem” – tłumaczył, odnosząc się do przedstawień renesansowych i późniejszych. Z dużym dystansem odnosił się nawet do Bazyliki św. Piotra w Rzymie, twierdząc, że Sanktuarium Matki Boskiej w Aparecida jest budowlą „na pewno ładniejszą od bazyliki w Rzymie”.

Sztuka Pastro jest delikatna i subtelna, pełna kolorów. Wygląda na to, że w podobny sposób myślą ludzie na całym świecie, zwłaszcza twórcy sztuki użytkowej. Odejście od naturalizmu dostrzec można też w innych formach sztuki. Chrześcijańscy designerzy w ciągu ostatnich lat sięgnęli po zupełnie inne i nietypowe środki wyrazu. Popartowe przedstawienia św. Siostry Faustyny czy cytaty z Pisma Świętego w metaforyczny sposób wypisane na przedmiotach codziennego użytku pokazują, że przez sztukę Ewangelię komunikować można w nieoczywisty sposób.

Taki, jaki sugerował Pastro: symboliczny i delikatny, jak woda. Przechadzasz się po mieście i widzisz kolorowe plecaki Światowych Dni Młodzieży, których na co dzień używają ich uczestnicy? Widzisz cytaty z Pisma wypisane na murach budynków? Zastanów się, co chcieli powiedzieć ich twórcy. Pomyśl, czy delikatna linia, jasne i spokojne kolory, metafora dobroci chwalą Pana w dzisiejszym chaotycznym i rozbieganym świecie.

Top 10
See More
Newsletter
Get Aleteia delivered to your inbox. Subscribe here.