Uściślijmy przy okazji jedną rzecz: myślenie o średniowieczu jako „ciemnej” epoce w dziejach ludzkości jest oklepanym banałem.
To oskarżenie, pierwotnie wysunięte przez humanistów epoki renesansu, którzy chcieli uważać się za bezpośrednich spadkobierców klasycznego antyku, zupełnie pomijając dziesięć wieków historii i tradycji zbudowanych na dokładnie tym samym dziedzictwie (wystarczy pomyśleć o neoplatonizmie i średniowiecznej scholastyce zbudowanej na filozofii Arystotelesa, aby podać tylko dwa, więcej niż oczywiste, przykłady), jest zwykłym stereotypem. Aby go obalić, wystarczyłoby zauważyć, że „wieki ciemne” dały początek – pośród wielu innych rzeczy, którymi możemy cieszyć się dzisiaj – uniwersytetom.
Najstarsze uniwersytety
System uniwersytecki jaki znamy powstał w Europie, wokół tego, co wówczas nazywano „szkołami katedralnymi”, czyli wokół akademii zazwyczaj działających przy klasztorze lub katedrze, kształcących duchownych, którzy studiowali prawo kanoniczne, teologię i filozofię.
Wkrótce szkoły te otworzyły swoje podwoje dla świeckich, stając się w ten sposób ośrodkami alfabetyzacji i nadając (na podstawie bulli papieskiej) te same stopnie, do których dążymy do dziś: stopień licencjata, magistra i doktora.
Średniowiecze – wieki ciemne?
Przedstawiamy dziesięć najstarszych uniwersytetów w Europie. Wszystkie zostały założone przez Kościół katolicki, a wymienia je autor blogu „Catholic Distance University”:
